Tien augustus kon men lezen dat de drie ‘fosfine’ schepen aan de ketting lagen in Zwolle, Utrecht en Veghel. Het idee was dat de schepen naar IJsseloog gevaren zouden worden om te ontgassen en mogelijk om de lading eruit te halen. Alleen de provincie Flevoland gaf geen vergunning om de schepen naar IJsseloog te laten gaan.
Tweede Kamer
In de ruimen van de binnenvaartschepen zou een te hoge concentratie van het uiterst giftige fosfine gemeten zijn. Ook in 2019 was dit al eerder gebeurd. Het echtpaar van het binnenvaartschip De Fox moest naar de IC en onderzocht worden.
Ondertussen heeft de SP vragen gesteld in de Tweede Kamer over dit nieuwe voorval. Eerder had de fractie ook al vragen gesteld. De lokale fractie van GroenLinks in Dronten heeft ook vragen gesteld aan het college, met name wie verantwoordelijk is om toestemming te geven voor het vervoer.
In de tussentijd dat de schepen niet naar IJsseloog vervoerd mochten worden, zijn ze naar Lelystad gevaren en hebben daar drie weken aan de ketting gelegen in de haven van Hebo Maritiem Service in Lelystad. De drie schepen – Imatra, Semper Spera en Coby – konden daar minimaal drie weken aan de ketting blijven liggen. Eind augustus kwam de oplossing op tafel en dat was dat de schepen naar Kampen verscheept zouden worden, waar ze gelost kunnen worden.
Fosfine
Fosfine is een fosforverbinding, die ook bekend staat als fosforwaterstof of waterstoffosfide. Het is een kleurloos, ontvlambaar en zeer giftig gas. Het is in vrije lage concentraties mogelijk al dodelijk. Het is gevaarlijk bij een concentratie van 0.5 deeltjes per miljoen deeltjes. In het ruim van de schepen werden concentraties gemeten van 300 tot 400 deeltjes per miljoen deeltjes. De chemische reactie stopt wanneer alle fosfine pellets (bolletjes) zijn verwerkt en na zo’n drie weken zou er niets of nauwelijks meer wat te meten zijn.
Lossen
Donderdag kwam dan het bericht dat één schip naar Kampen was vertrokken, daar de andere twee schepen technische mankementen zouden hebben. In andere media was een dag later te lezen dat alle drie schepen ondertussen voor anker waren gegaan in Kampen. Het lossen zou dan op zaterdagochtend 4 september zijn begonnen. De woordvoerder van Hebo Maritiem Service en ook de burgemeester van Kampen hebben aangegeven dat er geen risico meer zou zijn voor de gezondheid.
Eerder deze week had de gemeente Kampen strenge eisen gesteld aan het lossen van de tarwe. Zoals het lossen mag alleen in het weekend en niet bij noordwesten wind en een veilige zone om de schepen. In de veilige zone mogen alleen mensen komen met beschermende kleding en tevens worden er steeds metingen uitgevoerd. Het valt allemaal onder een tijdelijk gedoogbeleid tot 12 november.
De tarwe uit de schepen zal waarschijnlijk toch verwerkt worden in mengvoeders. Volgens de eigenaar van de voerders is er niets mis mee. Het bedrijf zal genoeg gangbare inspecties en controles uitvoeren, zodat de tarwe gebruikt kan worden als bestanddeel in de mengvoeders voor pluimvee, varkens, rundvee en pluimvee.
Ondertussen heeft ook de Europarlementariër Tom Berendsen van het CDA vragen gesteld aan de Europese Commissie. Het CDA vraagt zich af wat de de Europese wetgeving zegt over het gebruik van fosfine. Of de wet wel doeltreffend is of aangescherpt moet worden. Antwoorden in de politiek duren altijd al heel lang en in Europa is dat al niet anders. Maar een versnelde oplossing zou kunnen zijn, dat men fatsoenlijk omgaat met anderen. Volgens het CDA ontbreekt het aan goed fatsoen. Het moet gewoon duidelijk zijn wat er in de lading zit. Dit houdt in dat men de schipper op de hoogte brengt of de lading niet vrijgeeft.
Maar aan dit hele verhaal, kan nog wat gekoppeld worden en dat is waarom men steeds met die schepen heen en weer gingen. Als men de ‘gebruiksaanwijzingen’ leest – op het moment dat men weet wat er in het ruim zit – dan had men kunnen weten dat na drie weken alles of bijna alles vervlogen zou zijn. Dan had men niet schepen van Zwolle, Utrecht en Veghel naar IJsseloog proberen te krijgen. Waar geen toestemming voor te krijgen was. Daarna naar de haven in Lelystad en vervolgens naar Kampen. Al bij al is het beleid zeker niet duidelijk te noemen geweest, en misschien wel zwalkend. Waar waren de specialisten die overal alles van moeten weten?
